OPIS
Niniejsza praca przybliża proces modernizacji rosyjskich sił zbrojnych zainicjowany przez Piotra l jeszcze w XVII w. i trwający aż do chwili jego śmierci w 1725 r. Armia odziedziczona po poprzednikach, carach - Aleksym (ojcu) i Fiodorze III (bracie) - w żaden sposób nie odpowiadała ówczesnym normom europejskim. Piechota oparta na oddziałach strzelców i pułkach piechoty zaciężnej oraz kawaleria, której trzon stanowiła jazda "pomiestna", za sprawą Piotra I, uległy likwidacji, ustępując miejsca nowoczesnym i dobrze wyposażonym jednostkom liniowym i garnizonowym. Przestarzała pod względem technicznym i niezdolna do działań bojowych w nowych warunkach artyleria, została zastąpiona nowoczesnym parkiem artyleryjskim składającym z armat, haubic oraz moździerzy produkcji krajowej. Władca reformując armię zadbał także o liczną kadrę inżynieryjną, tak niezbędną podczas prowadzenia działań operacyjnych w "otwartym polu", jak i w trakcie oblężeń i szturmów twierdz przeciwnika. O odpowiednie wyszkolenie owych "specjalistów" - inżynierów i artylerzystów - kierowanych do jednostek wszystkich rodzajów broni armii lądowej oraz floty wojennej, dbały specjalnie utworzone "szkoły wojskowe". Żołnierzom zapewniono również dobre zaplecze medyczne w postaci aptek pułkowych i szpitali polowych. W 1716 r. wszedł w życie niezwykle ważny akt prawny pod nazwą Ustawy wojskowej, który uporządkowywał dotychczasowe rosyjskie ustawodawstwo wojskowe. Reforma podjęta przez Piotra I nie miałaby szans powodzenia, gdyby nie pomoc ze strony jego najbliższych współpracowników, zarówno Rosjan, jak i cudzoziemców, do których należy zaliczyć - Borysa Szeremietiewa, Nikitę Repnina, Aleksandra Mienszykowa, Jakuba Bruce'a oraz pierwszych "wojskowych nauczycieli" cara - Franciszka Leforta i Patryka Gordona. Prawdziwą sprawność bojową przyszło wykazać oddziałom Piotrowej armii podczas starć z żołnierzami szwedzkiego króla Karola XII, uznawanymi w owym czasie za jednych z najlepszych na starym kontynencie. Potwierdzeniem słuszności decyzji podjętych przez Piotra I w odniesieniu do całkowitej zmiany oblicza rosyjskich sił zbrojnych było wspaniałe zwycięstwo odniesione przez jego wojska nad Szwedami w 1709 r. pod Połtawą.
Paweł Krokosz (ur. 1976) historyk, absolwent Wydziału Historycznego UJ. Zajmuje się problematyką związaną z historią, religią, polityką, kulturą, gospodarką państw Europy Wschodniej (Rosja, Ukraina, Białoruś) oraz Francji w XVI-XVIII w. W swoich pracach o charakterze historyczno--krajoznawczym podejmuje się także popularyzacji poszczególnych miast i rejonów południowo-wschodniej Polski. Autor szeregu publikacji naukowych i popularno-naukowych ogłoszonych w kraju i za granicą.